Oostenrijkse edelzoete wijnen hebben een uitzonderlijk rijke geschiedenis. Al in 1526 werd de eerste Trockenbeerenauslese geproduceerd. Op het landgoed von Leisser in Donnerskirchen werden toen grote hoeveelheden verschrompelde, rozijnachtige druiven geoogst en tot een uitstekende zoete wijn geperst.
Meer dan een eeuw later, in 1653, kocht prins Paul Esterházy dit landgoed – inclusief het restant van de bijzondere wijn – en liet hij de kostbare vloeistof overgieten in kleine vaten. Wanneer deze wijn op feesten werd geschonken, voegde men gekookte steentjes toe om de vaten weer te vullen en zo oxidatie te voorkomen. Het laatste beetje van deze legendarische wijn werd uiteindelijk in 1852 gedronken op Slot Forchtenstein. Maar liefst 326 jaar lang (!) genoten generaties wijnliefhebbers van dit vloeibare goud.
Deze lange traditie is vandaag de dag nog steeds springlevend: Oostenrijk is een van de meest gewaardeerde producenten van zoete kwaliteitswijnen ter wereld.
Wat zijn Prädikatsweine?
De naam Prädikatswein verwijst naar wijnen die op natuurlijke wijze een hoog suikergehalte ontwikkelen. Er wordt nooit suiker toegevoegd; alles komt uit perfect rijpe druiven, zon en vadertje tijd. Het suikergehalte wordt gemeten in Klosterneuburger Mostwaage (°KMW) en bepaalt het niveau waarin de wijn wordt ingedeeld.
De druiven blijven vaak tot ver in de herfst aan de stok. Sommige drogen in op stro (Strohwein), andere, zoals Beerenauslese, worden aangetast door edele rotting (Botrytis), die aroma’s van honing, rozijnen en exotisch fruit geeft, weer andere blijven tot in de winter hangen en worden geoogst als het hard vriest (Eiswein).
Hoe wordt Prädikatswein gemaakt?
Prädikatswein is een Qualitätswein (kwaliteitswijn) die op basis van speciale oogstmethoden en zorgvuldige vinificatie wordt geproduceerd. Om deze benaming te mogen dragen, moet de wijn aan strikte voorwaarden voldoen:
- De opbrengst is beperkt tot maximaal 10.000 kilo druiven of 7.500 liter wijn per hectare.
- Verrijking (suiker toevoegen om het alcoholpercentage te verhogen) is niet toegestaan.
- Aanzoeten van de wijn is ook niet toegestaan. Eventuele restzoetheid ontstaat uitsluitend door het natuurlijk stoppen van de vergisting.
- Het alcoholgehalte moet minimaal 5,0% vol. zijn.
- De most (druivensap) wordt officieel gecontroleerd op suikergehalte (°KMW).
- De wijn krijgt een Federaal Inspectienummer als kwaliteitscertificaat.
- Eiswein en Strohwein mogen niet tegelijkertijd een andere Prädikatswein-classificatie dragen (bijvoorbeeld Beerenauslese).
De niveaus van Oostenrijkse Prädikatswein
Elk niveau Prädikatswein heeft zo zijn eigen karakter:
-
Spätlese
Volrijpe druiven, minimaal 19°KMW. Elegant en licht zoet. -
Auslese
Perfect rijpe druiven, minimaal 21°KMW. Rijker, zachter zoet. -
Beerenauslese (BA)
Overrijpe en botrytisdruiven, vanaf 25°KMW. Complex en geconcentreerd. -
Eiswein
Geoogst bij -6 tot -10°C. Vanaf 25°KMW. Helder, fris en puur zoet. -
Trockenbeerenauslese (TBA)
Rozijnachtige botrytisdruiven, minimaal 30°KMW. Extreem zoet en uniek. -
Strohwein / Schilfwein
Druiven worden maanden gedroogd op stro of riet. -
Ruster Ausbruch DAC
Historische wijn uit Rust, sinds 2020 een beschermde herkomst.
Bekende regio’s en druivenrassen
Het beroemdste gebied is regio Neusiedlersee, gevolgd door Wachau, Wagram.
Typische druivenrassen die gebruikt worden:
- Welschriesling – fris en aromatisch
- Grüner Veltliner – kruidig en krachtig
- Riesling – elegant met frisse zuren
- Chardonnay (Morillon) – rijk en complex
- Muskat Ottonel & Sämling 88 – aromatisch en expressief
Wat proef je?
De magie van Prädikatswein zit in de prachtige balans tussen zoetheid, zuren en intensiteit. In je glas vind je aroma’s van honing, abrikoos, gekonfijte citrus, gedroogd fruit en specerijen.
Wijn & spijs combinaties
Edelzoete Oostenrijkse wijnen zijn ideaal bij:
- Blauwschimmelkaas
- Foie gras
- Zoete desserts zoals crème brûlée
- Pittige Aziatische gerechten
- Vers fruit of sorbets
Samengevat
✅ Eeuwenoude traditie, vanaf 1526
✅ Ruster Ausbruch, Eiswein en TBA als iconische stijlen
✅ Perfecte balans van natuurlijke zoetheid en frisheid
✅ Ideaal bij desserts, kazen en feestelijke gelegenheden
Meer lezen? 👉 Overzicht van de reeks: "Oostenrijkse wijn uitgelegd";
Deel 1: Wein, Landwein, Qualitätswein & DAC - de basis uitgelegd
Deel 2: Het DAC-systeem - ontdek de DAC-gebieden en hun unieke smaken
Deel 3: Prädikatsweine – zoete perfectie met eeuwenoude traditie
Deel 4: Van bruis tot bubbel - mousserende wijnstijlen uit Oostenrijk
Deel 5: Sekt Austria – stijlvol, verfijnd & 100% Oostenrijks
